02-04-2023 LEMMER – Natuur en landschap worden steeds belangrijker. Er spelen discussies rond onderwerpen zoals indeling van de ruimte, de afname van de biodiversiteit en stikstof. Daarom doet Planbureau Fryslân vanaf dit jaar ook onderzoek naar dit thema met het burgerpanel. Inwoners van Fryslân vinden de natuur in de provincie (heel) belangrijk: 90%, blijkt uit het eerste onderzoek. Natuur is niet hetzelfde als landschap, maar de beide thema’s hebben overlap met elkaar.
In dit onderzoek staat het burgerperspectief rondom een aantal vragen centraal: Welke ontwikkelingen in het landschap leiden tot zorgen? Wie is eraan zet om te zorgen voor het beschermen en bevorderen van biodiversiteit? Hoe wordt er gedacht over de stikstofprotesten? Hoe belangrijk is het landschap eigenlijk?
Waardering voor landschap, maar reden tot zorgen
Panelleden zien natuur en landschap als een leefgebied van planten en dieren en als ‘iets om van te genieten’. Inwoners voelen zich verbonden met het landschap van Fryslân en waarderen deze met een 7,6. Wel maken panelleden zich zorgen over huidige ontwikkelingen in de natuur en het landschap. Vier van de vijf panelleden maakt zich zorgen over het verdwijnen van flora en fauna. Zo’n twee van derde panelleden maakt zich zorgen over ontwikkelingen die mogelijk een negatieve impact hebben op de gezondheid, zoals verslechterde water- en luchtkwaliteit.
Het minst bezorgd zijn panelleden over fysieke ingrepen in het landschap, zoals toegenomen woningbouw, of uitbreiding van infrastructuur. Ongeveer de helft van de panelleden maakt zicht zorgen over deze fysieke ingrepen. De komst van de wolf is voor ongeveer de helft van de panelleden reden tot zorgen.
Veel draagvlak voor directe ingrepen bevorderen biodiversiteit
Een belangrijke graadmeter voor de gezondheid van de natuur in een gebied is de biodiversiteit. Ruim drie kwart van de panelleden vindt het beschermen en verbeteren van biodiversiteit (heel) belangrijk. Panelleden zien daarbij vooral een rol voor de provincie (53%), organisaties zoals Natuurmonumenten, It Fryske Gea of Staatsbosbeheer (47%) en alle burgers (46%). Een op de vier panelleden ziet het vooral als een rol voor de gemeente, boeren of het waterschap.
Vooral voor directe ingrepen kunnen bij panelleden op veel draagvlak rekenen. Een ruime meerderheid is bijvoorbeeld voorstander van het aanplanten van meer bomen in de bebouwde omgeving, of extra variatie in plant- en bloemsoorten in de openbare ruimte. Meer indirecte maatregelen zoals het verstrekken van subsidies zijn minder populair onder de panelleden.
Stikstofvraagstuk complexe puzzel
De panelleden is gevraagd of ze verschillende vormen van protest tegen stikstofmaatregelen steunen. Protesten tegen voorgenomen of geopperde maatregelen voor het oplossen van de stikstofcrisis worden door bijna de helft van de panelleden in enige mate gesteund. Maatregelen waarmee stikstofdepositie sterk kan worden verminderd, zoals het uitkopen of zelfs onteigenen van boeren, zijn voor veel panelleden controversieel. Waardering voor de natuur en het landschap blijkt echter een verbindend element. Zowel panelleden die de stikstofprotesten steunen als degene die dat niet doen, hechten veel waarde aan de natuur en het landschap.
Steun voor stikstofprotesten. Bron: Panel Fryslân
Nieuwe monitor Natuur en Landschap
Binnenkort wordt de monitor Natuur en Landschap gepubliceerd. Daarin wordt voor langere periode trends en ontwikkelingen in beeld gebracht op verschillende aspecten van brede welvaart.