28-06-2023 LEMMER – De provincie Fryslân werkt, in samenwerking met partners van de Friese Energietafel, aan een nieuw instrument voor de aanpak van de energietransitie. Het gaat om een programma met projecten van regionaal (gemeentegrens overschrijdend) belang. Door de huidige problemen met congestie op het elektriciteitsnet ligt de focus op de onderstations in dit net. Provincies stellen dit vast en dat hoort bij de nieuwe regierol van provincies in de ontwikkeling van de energie-infrastructuur.
In het Programma Meerjaren Infrastructuur Energie en Klimaat (PMIEK) Fryslân 2023-2025 verwijzen we naar twee projecten uit het nationale programma (MIEK): over de infrastructuur voor waterstof en de verbinding van 380 kV hoogspanning tussen Vierverlaten en Ens. Beide projecten kunnen van betekenis zijn voor de energietransitie in Fryslân.
Visie, kader, programma
Het PMIEK Fryslân 2023-2025 geeft inzicht in hoe het energiesysteem zich in de toekomst gaat ontwikkelen; het bevat een lijst met projecten waar netbeheerders Liander en TenneT aan werken om in de toekomst de elektriciteitsvraag te faciliteren. Gedeputeerde Staten stellen iedere twee jaar een PMIEK vast. In Fryslân gaat dit in samenwerking met alle deelnemers van de Friese Energietafel. Het volgende PMIEK zal een uitgebreidere lijst krijgen en prioriteit aan projecten geven.
Het rijk, de provincies, gemeenten en netbeheerders hebben met elkaar afspraken gemaakt hoe samen te werken. Het PMIEK is daar een onderdeel van. Het doel van de samenwerking is: de transitie naar het Energiesysteem 2050(externe link). De komende tijd werken we met de deelnemers van de Friese Energietafel met drie instrumenten werken we aan de inrichting van het Energiesysteem 2050 in Fryslân:
- Energievisie Fryslân; met uitgangspunten voor de Friese energietransitie.
- Afwegingskader; hoe maken we keuzes in de planning en programmering van projecten.
- PMIEK Fryslân; de vertaling van visie naar uitvoering.
Samenwerken
Voor een Energiesysteem 2050 werken de Friese overheden en Liander en de Friese Energie Alliantie samen aan de zogenaamde Friese Energietafel (FET). Dit is een ambtelijk en bestuurlijk overleg. De Friese Energie Alliantie bestaat uit 11 maatschappelijke organisaties die actief betrokken zijn bij de energietransitie in Fryslân.
Planning
Het Programma Meerjaren Infrastructuur Energie en Klimaat 2023-2025 is vandaag vastgesteld door GS. De Energievisie, het afwegingskader en toekomstige PMIEK’s zijn onderdeel van de uitvoeringsagenda van de Friese Energietafel. In het tweede kwartaal van 2024 zal de Energievisie met het afwegingskader door de Friese Energietafel voor vaststelling aan GS aangeboden worden. Deze Energievisie is een bouwsteen voor de nieuwe/herziene Provinciale Omgevingsvisie.
Toekomst energie in Fryslân
Fryslân zet voor de toekomst in op een brede energiemix. Elektriciteit uit zon en wind en warmte uit geothermie, aquathermie, bodemenergie groen gas en waterstof. Op kleine schaal zien wij ook mogelijkheden voor blue energy en getijdenenergie. Wij onderzoeken op welke manier zogenaamde energiehubs bij kunnen dragen aan een gebalanceerd energiesysteem, waar verschillende vervoerwijzen van energie samenkomen, inclusief opslag en omzetting.