12-05-2021 LEMMER – Deze week hebben Gedeputeerde Staten aan de eerste scholen voor primair onderwijs een nieuw Taalplan Frysk-profiel toegekend. Dit profiel geeft aan op welk niveau een school het (vak) Fries aanbiedt. Elf scholen ontvangen wederom een A-profiel. Vier scholen behouden ook hetzelfde, maar lager profiel (B, C en F). Vier andere scholen krijgen een hoger profiel dan ze eerst hadden, twee scholen ontvangen een lager profiel. De provincie Fryslân stelt elke vier jaar als onderdeel van het project Taalplan Frysk 2030 een Taalplan Frysk-profiel vast voor alle scholen in het primair en voortgezet onderwijs.
Gedeputeerde Sietske Poepjes is tevreden met de eerste resultaten: “Ik
bin der wiis mei dat de measte skoallen oant no ta gelyk bleaun binne of deryn slagge binne it oanbod Frysk te fuortsterkjen sadat sy dizze kear in heger profyl takend krije. Yn de pear gefallen dat de skoallen in lytse efterútgong yn oanbod en dêrmei it takende profyl sjen litte, hienen de skoallen dêr in plausibele reden foar.
”
Hoe staat het (vak) Fries ervoor op de scholen in Fryslân? Dat is wat de onderzoekers van NHL Stenden Hogeschool onderzoeken in de 1-meting van Taalplan Frysk. Van de in totaal 420 basisscholen zijn er nu 50 bezocht. In de komende maanden volgen de schoolbezoeken van de andere 370 basisscholen en 74 onderbouwlocaties voor voortgezet onderwijs in de provincie Fryslân. In 2022 zijn de eindresultaten van de gehele 1-meting bekend. In 2016 – 2017 werd voor de eerste keer het (vak) Fries door NHL Stenden Hogeschool in kaart gebracht. De bevindingen van de 0-meting zijn terug te lezen in het rapport It is mei sizzen net te dwaan (2018).
Taalplan Frysk-profielen
Een school met een A-profiel voldoet aan alle eisen voor het Fries onderwijs. Scholen met een A-profiel hebben een volledig Fries onderwijsaanbod gericht op o.a. Fries verstaan, lezen, spreken en schrijven zoals in de wettelijke kerndoelen beschreven staat. Scholen die een lager profiel krijgen, hebben tijdelijk nog een vrijstelling voor enkele onderdelen van het wettelijk verplichte Fries onderwijsaanbod. Bijvoorbeeld een school die wel de kerndoelen aanbiedt voor Fries verstaan, lezen en spreken maar het schrijven nog niet voldoende aanbiedt. Het doel is dat alle scholen in het primair en voortgezet onderwijs in 2030 een A-profiel behalen. Daarmee onderwijzen de scholen een volledig aanbod kerndoelen in de Friese taal en cultuur.
Skoalstiper
Met het project Taalplan Frysk 2030 zet de provincie met acht taal- en onderwijsinstellingen in op een breed aanbod voor begeleiding, materiaal en nascholing. Zo krijgt elke school na het schoolbezoek voor de 1-meting een skoalstiper toegewezen. De skoalstiper is een vast contactpersoon voor de school voor Taalplan Frysk 2030. De skoalstiper ondersteunt en adviseert bij het uitvoeren van de ambities van de school. Samen met de school maakt de skoalstiper een aanpak die past bij de werkwijze van de school. Zo werkt iedere school toe naar een A-profiel in 2030.
Subsidieregeling Frysk foar no en letter
Scholen kunnen nog tot 18 mei a.s. een subsidie aanvragen voor het verbeteren van het vak Fries. Er is o.a. subsidie beschikbaar voor bijscholen van docenten Fries, extra lesmateriaal en het vervangen van docenten die een opleiding Fries volgen. In het najaar van 2021 gaat de regeling opnieuw open voor alle scholen in Fryslân. Ook in de jaren 2022, 2023 en 2024 kunnen scholen een aanvraag doen uit de regeling.
WOW Frysk 2030
Docenten, leerkrachten en pedagogisch medewerkers kunnen inspiratie opdoen via een online workshopmiddag op woensdag 26 mei. Er zijn online workshops over het vak Fries voor zowel de kinderopvang, (speciaal) basis en voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs.