16-11-2021 LEMMER – Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit vroeg het RIVM om via een globale analyse te onderzoeken waar stikstofreductie gerealiseerd moet worden om de natuur zo effectief mogelijk te beschermen. Het blijkt dat bij landbouw een gebiedsgerichte aanpak effectiever is voor natuurherstel dan algemene stikstofreductie verspreid over heel Nederland. Voor industrie en het wegverkeer geldt dit veel minder en is een landelijk emissiereductiebeleid ook effectief.
Het RIVM heeft de effecten doorgerekend van een reductie van 30 kiloton ammoniak in de landbouw. Deze 30 kiloton komt overeen met de resultaten uit de eerder gepubliceerde quickscan van het Planbureau voor de Leefomgeving. Om deze reductie te realiseren, zijn verschillende varianten bekeken. De effectiviteit van alle varianten is vervolgens vergeleken met een basisvariant waarbij de vermindering van 30 kiloton in gelijke mate wordt verdeeld over de landbouw in heel Nederland.
Het blijkt, afhankelijk van de variant, 15 tot 39% effectiever om de uitstoot gericht aan te pakken dan de uitstoot van elk landbouwbedrijf in Nederland evenredig te verminderen. Effectiever betekent dat er minder natuuroppervlak met te veel stikstofdepositie resteert. Hoe dichter een landbouwbedrijf bij een natuurgebied ligt, hoe groter het effect op de depositie in dat gebied is. Het meest effectief blijkt een gecombineerde aanpak: geen stikstofuitstoot in een zone van 1 kilometer rond Natura 2000-gebieden én prioriteit geven aan de natuurgebieden waar de grootste hoeveelheid stikstof neerslaat. Dan wordt bovendien de meeste winst gehaald in gebieden die het meest kwetsbaar zijn.
Voor de industrie geldt dat de bijdrage zich over een veel groter oppervlak verspreidt. Dat komt door de veelal hoge schoorstenen en doordat de stikstof vooral in de vorm van stikstofoxiden wordt uitgestoten. De uitstoot reikt tot ver in het buitenland. Het loont minder om met name de uitstoot van bronnen nabij het Natura 2000-gebied te reduceren. Voor industrie blijkt generiek, landelijk emissiereductiebeleid daarom effectief. Bij wegverkeer zijn maar beperkt lokale maatregelen mogelijk, omdat auto’s over het hele wegennet rijden. Wel kan het effectief zijn het verkeer op een bepaalde weg te verminderen.