12-01-2025 LEMMER – Na een jaar van uitzonderlijke overstromingen, droogtes, stormen en hittegolven is 2024 ook officieel het warmste jaar sinds de start van de metingen in 1850. Dat meldt de Europese klimaatdienst Copernicus. Voor het eerst lag de opwarming boven 1,5 graad Celsius. De gemiddelde wereldwijde temperatuur bedroeg 15,1 graden en dat is 1,6 graad hoger dan het gemiddelde in de pre-industriële referentieperiode tussen 1850 en 1900.
De bevindingen van Copernicus liggen in lijn ligt met waarnemingen die ook tal van andere klimaatinstituten zoals het Amerikaanse ruimteagentschap NASA, Berkeley Earth en de Wereld Meteorologische Organisatie publiceren. Het Europese klimaatinstituut wijst erop dat door de mens veroorzaakte klimaatverandering de belangrijkste aandrijver van de extreme temperaturen is. Daarnaast zorgden de uitlopers van El Niño in de eerste helft van 2024 nog voor een extra impuls.
El Niño is een natuurlijk fenomeen dat om de paar jaar terugkeert en waarbij de Stille Oceaan ten westen van Peru fel opwarmt en de passaatwinden afzwakken. Ook in 2023 had El Niño de gemiddelde wereldwijde temperaturen al naar een record opgestuwd, met een temperatuurstijging van 1,48 graad tegenover het pre-industriële niveau.
Het beperken van de de opwarming van de aarde tot 1,5 graad is een doelstelling van het internationale klimaatakkoord dat in 2015 in Parijs werd gesloten. Dat doel hoeft nog niet volledig buiten bereik te zijn. Er wordt niet gekeken naar de opwarming in een bepaald jaar, maar er wordt gemeten met gemiddeldes over langere periodes van 10 à 20 jaar, om zo te corrigeren voor uitzonderlijke meteorologische uitschieters. Over de afgelopen 10 jaar was de gemiddelde temperatuurstijging 1,28 graad.
In realiteit lijkt het echter onhaalbaar geworden de uitstoot van broeikasgassen nog snel genoeg terug te dringen om de opwarming onder 1,5 graad te houden. De wereldwijde afhankelijkheid van fossiele brandstoffen is daarvoor te hoog, met vorig jaar een nieuw uitstootrecord. Bij het huidige tempo zal over ongeveer 6 jaar het punt worden bereikt waarop zoveel CO2 in de atmosfeer zit dat ook over een langere periode gemeten de temperatuur onherroepelijk de drempel van 1,5 graad zal overschrijden op zeer gevaarlijk en onbekend terrein.’