07-12-2021 JOURE – Onderzoekers doen metingen in veenweidegebieden met het oog op de doelen van het Klimaatakkoord. Dat gebeurt via sensoren die de uitstoot van methaan en CO2 meten. Daarnaast worden metingen gedaan van de zonnestraling, de temperatuur, luchtvochtigheid, bodemvochtigheid, de bodemtemperatuur en de hoeveelheid neerslag die er valt. Met pvc-buizen die in de grond zijn aangebracht kan ter plekke handmatig de bodemrespiratie worden gemeten.
Nederland heeft in het Klimaatakkoord vastgelegd dat er maatregelen worden getroffen om de uitstoot van broeikasgassen tussen nu en 2030 met 25% te verlagen. In 2020 bedroeg de emissie 165 megaton CO2-equivalenten. Het veenweidegebied draagt daar voor 4 megaton aan bij. Die emissie moet met 1 megaton CO2 omlaag. In het Nationaal Onderzoeksprogramma Broeikasgassen Veenweiden onderzoeken de diverse partijen welke maatregelen het meest effectief zijn om de broeikasgasemissies in veenweidegebied te verlagen.
Naast de metingen in het veld wordt er ook gewerkt met een vliegtuigje dat broeikasgasmetingen uitvoert. Om de CO2-emissies naar beneden te krijgen, moet het waterpeil in veenweidegebied omhoog. Maar als het waterpeil omhoog gaat, kan meer methaan ontstaan. Methaan ontstaat bij de omzetting van organisch materiaal onder zuurstofloze omstandigheden, dus onder water. Sloten zijn de belangrijkste methaanbron in veenweidegebied. Om geen methaanproductie in de veengrond te krijgen, moet het land niet onder water staan, maar moet het grondwater circa 20 centimeter onder het maaiveld staan. Dan vangt dat laagje grond de methaanproductie weg.
Door te meten, hopen de onderzoekers te kunnen bepalen of de de klimaatopgave in veenweidegebied technologisch valt op te lossen, of dat de gebieden beter een natuurbestemming kunnen krijgen. De voorlopige conclusie is dat de grondwaterstand omhoog moet om de emissies te verlagen, maar daarbij is het wel zoeken naar de juiste balans tussen de CO2– en de methaanuitstoot.
Voor het onderzoek wordt al drie jaar gemeten in Friesland en daar lijkt het effect van onderwater-drainage nauwelijks zichtbaar. Maar er is ook een locatie in Noord-Holland waar het effect van drainage wel is te zien. Op die plek wordt het grondwaterpeil flink omhoog gebracht. Mogelijk werkt drainage alleen goed boven een bepaalde grenswaarde. In een droge zomer is het effect van drainage op de bodemdaling en CO2-emissies ook veel groter dan in een natte zomer.