11-03-2022 JOURE – Oekraïne speelt in Europ een belangrijke rol in de afzet van graan, mais en zonnebloemproducten. Nu door de oorlog grote volumes in één keer wegvallen, ontstaat er een tekort op de Europese markt. Er moet een noodplan komen om de situatie in Nederland en in de Europese Unie goed te kunnen managen, stelt de Nederlandse vereniging voor de de diervoederindustrie Nevedi.
De wereldmarktprijzen voor graan, mais en zonnebloemproducten én hun alternatieven lopen op tot ongekende niveaus. In combinatie met de hoge energieprijzen maakt Nevedi zich ernstig zorgen over de kostprijsstijgingen van diervoeders en de mate waarin veehouders deze kost- prijsstijgingen vertaald zien in hun opbrengstprijzen. De productieketens kunnen deze ongewone prijsstijgingen niet absorberen.
Diervoederbedrijven hanteren al ‘klanten stops’ en er is maatwerk nodig om alle dieren in Nederland van diervoeders te kunnen blijven voorzien. Supermarkten krijgen op korte termijn te maken met hogere inkoopprijzen van vlees, eierenen zuivel om de hogere kosten die boeren en andere ketenpartners dragen eerlijk te verdelen. Dit heeft een direct effect op de koopkracht, in het bijzonder voor lage inkomensgroepen.
Zuid Europese landen hebben een directe en grote afhankelijkheid van Oekraïense importen en staan acuut voor leveringsproblemen. Midden- en Oost Europese landen hebben vaak zelf een exportpositie voor granen en mais en dus geen acute problemen. Nederland en omringende landen zijn importlanden voor granen en mais. Er is nog een voorraad voor enkele weken.
Van de totale Nederlandse import komt een relatief klein deel van de grondstoffen uit Oekraïne. Wel is er een grote internationale run op grondstoffen en daarom kijken inkopers naar alternatieve grondstofaanvoer uit bijvoorbeeld Zuid- en Noord-Amerika. Het verschuiven van de import vraagt tijd en gaat naar verwachting minstens enkele maanden duren. Voor de komende maanden is er dus een noodoplossing nodig.
De Europese diervoedersector ziet die korte termijn oplossing in prioritering. Eerst grondstoffen voor humane voeding, dan voor diervoer en als laatste voor andere bestemmingen zoals biobrandstoffen. Er zou voor biobrandstofproducenten voor enkele maanden een verbod moeten komen op gebruik van granen en mais als grondstof.
Verder is het nodig dat Europa barrières wegneemt waardoor het mogelijk wordt om grondstoffen te kunnen verwerken uit bijvoorbeeld Zuid- en Noord-Amerika. In die productielanden gelden nu soms andere richtlijnen voor maximum residulimieten. Ook zijn bijvoorbeeld bepaalde maisrassen in Europa nog niet toegelaten vanwege het beleid rond genetische modificatie.
De Nederlandse diervoedersector pleit er ook voor dat specifieke eisen zoals voor bijvoorbeeld biologisch diervoer of lokale herkomst tijdelijk worden opgeschort. Nevedi heeft de leden opgeroepen om gelegenheidscoalities te vormen en elkaar te helpen bij grondstoftekorten.
De krapte op de grondstoffenmarkt zal vermoedelijk langer duren. In de Europese Unie wordt gesproken over het versneld wijzigen van het gemeenschappelijk landbouwbeleid, onder andere om ‘braakgronden’ te kunnen gebruiken voor de teelt van landbouwgewassen. Het is verder belangrijk dat Europa al het mogelijke doet om de eigen grondstofproductie op te voeren en te versnellen.