Tijdig voorbereiden op nieuwe Europese ontbossingswet

15-09-2024 LEMMER – De nieuwe Europese ontbossingswet moet klimaatverandering door ontbossing en aantasting van bos tegengaan. Deze wet – de zogenoemde European Union Deforestation Regulation (EUDR) – verplicht bedrijven te bewijzen dat hun producten niet bijdragen aan ontbossing. Het gaat daarbij om grondstoffen zoals soja, palmolie, hout, koffie en cacao. Mkb-bedrijven die niet in hout handelen, krijgen extra tijd (tot 30 juni 2025) om aan de verplichtingen te voldoen

Ontbossing levert wereldwijd een grote bijdrage aan klimaatverandering en biodiversiteitsverlies. Met de nieuwe wet wil de EU haar rol in de wereldwijde ontbossing verminderen en duurzamere handel bevorderen. De verplichtingen in deze wet zijn geënt op ‘due diligence’. Dit houdt in dat bedrijven de oorsprong van hun grondstoffen moeten traceren. Daarnaast moeten ze verifiëren dat deze grondstoffen afkomstig zijn van niet-ontboste gebieden. De sancties voor bedrijven die niet aan de eisen voldoen, kunnen oplopen tot een boete van vier procent van de jaaromzet van een bedrijf. 

  • Impact op mkb
    De impact van de nieuwe Europese ontbossingswet op het mkb is aanzienlijk. Het effect is het grootst op bedrijven die afhankelijk zijn van grondstoffen zoals hout, soja, palmolie, cacao en koffie. De belangrijkste gevolgen voor het mkb op een rij:  
  • Verhoogde nalevingskosten 
    Het mkb moet investeren in systemen om de herkomst van grondstoffen te traceren en te verifiëren dat deze niet afkomstig zijn uit ontboste gebieden. Het implementeren van due diligence-processen, het inhuren van externe auditors en het bijhouden van rapportages zorgt voor hogere kosten.   
  • Complexiteit van toeleveringsketens 
    Vooral voor mkb-bedrijven die verschillende tussenleveranciers hebben, is het lastig om de vereiste informatie te verzamelen en te verifiëren.  
  • Concurrentiepositie in gevaar 
    Grote bedrijven beschikken doorgaans over meer middelen om aan de nieuwe EUDR-eisen te voldoen. Het mkb heeft zowel minder financiële als menselijke middelen. Dit kan zorgen voor een nadelige concurrentiepositie, zeker als grote spelers snel kunnen voldoen aan de nieuwe regelgeving.  
  • Risico op boetes en sancties  
    Bedrijven die niet kunnen aantonen dat hun producten niet bijdragen aan ontbossing, riskeren boetes en andere sancties.   
  • Kansen voor (vroegtijdige) verduurzaming  
    Mkb-bedrijven die aantonen dat hun producten duurzaam en ontbossingsvrij zijn, kunnen zichzelf onderscheiden op de markt en profiteren van de groeiende vraag naar milieuvriendelijke producten. 
  • Toepassingsgebied
    De Europese ontbossingswet treedt voor grote bedrijven en voor micro- en mkb-ondernemingen die in hout handelen in werking op 30 december 2024. Voor micro- en mkb-ondernemingen die niet in hout handelen, gaat de wet in op 30 juni 2025.  

Voor bepaalde micro- en mkb-ondernemingen gelden enigszins versoepelde regels. Deze bedrijven hebben niet dezelfde due diligence-verplichtingen als grotere bedrijven, maar ze moeten wel kunnen aantonen dat hun producten voldoen aan de regelgeving.