07-02-2024 LEMMER – Het huidige ganzenbeleid in Fryslân is aan vernieuwing toe. Gedeputeerde Staten adviseert Provinciale Staten om te kiezen voor het scenario ‘Gans in balans’. Het doel van dit scenario is om balans te krijgen. Tussen aan de ene kant de schade die ganzen jaarlijks veroorzaken aan weilanden zo veel als mogelijk te beperken en te bestrijden en aan de andere kant het beschermen van de ganzen.
Het college wil actief aan de slag met het verminderen van de schade aan gras. Ondertussen ligt er ook een grote opgave als het gaat om het beschermen van ganzen en weidevogels. Met het scenario ‘Gans in balans’ wil het college de Faunabeheereenheid (FBE) en betrokken gebiedspartijen meer regie geven om zelf per gebied tot een aanpak te komen. En ruimte bieden om via pilots en met ondersteuning van een ganzencoördinator bij de FBE, te onderzoeken welke werkwijze goed helpt om grasschade te voorkomen. Daarmee kunnen de partijen ook de effecten van zo’n gebiedsaanpak in beeld brengen. Bijvoorbeeld als het gaat om het gedrag van ganzen: of ze eerder vertrekken naar broedgebieden of op andere tijden op zoek gaan naar eten. Maar ook het effect dat verjagen van ganzen op weidevogels heeft.
Nieuw binnen dit scenario is dat er ook in oktober foerageergebied (waar ganzen eten) komt. Waar boeren op aanvraag een tegemoetkoming in schade kunnen krijgen. De vraatschade door trekganzen, zoals de brandgans en kolgans, en hun aantallen zijn vrij stabiel de laatste jaren. Maar de vraatschade door de jaarrond aanwezige ganzen, met name de grauwe gans, neemt juist toe. Ten opzichte van het huidige beleid wordt de schade door die ganzen daarom steviger aangepakt.
Stijgende kosten
De kosten voor tegemoetkomingen in grasschade lopen nog steeds op. Dat komt door stijgende prijzen voor vervangend voer voor vee. Gedeputeerde Matthijs de Vries: “It bedrach dat alle jierren útkeard wurdt as temjittekomming yn de skea dy’t guozzen feroarsaakje is de ôfrûne jierren bot omheech gien: fan in bedrach fan 8,5 miljoen euro yn 2018 nei 12,6 miljoen yn 2023. Wy sille dêroer mei it Ryk yn petear.”
Advies
Er was een regiegroep met vertegenwoordigers van landbouw- en natuurpartijen, die de provincie adviseerde over het nieuwe beleid. “Wy achtsje de advizen en ynsichten fan de oanbelangjende partijen fan grut belang. De rezjygroep, klankboerdgroep en de Provinciale Commissie Landelijk Gebied hawwe ús advisearre en sa binne wy ta trije senario’s kaam. Wy advisearje de Steaten om te kiezen foar it senario ‘Gans in balans’. Dat leit tichteby it advys fan de rezjygroep en is juridysk helber en goed te ferantwurdzjen as it giet om it heljen fan de needsaaklike doelen en de kosten dy’t dat mei him meibringt”, geeft gedeputeerde De Vries aan.
Provinciale Staten nemen op 20 maart een besluit over het nieuwe ganzenbeleid. Het gaat om hoofdlijnen en kaders, die GS vervolgens verder uitwerkt. Het college legt naast scenario ‘Gans in balans’ nog twee andere scenario’s voor: het complete advies van de regiegroep en een scenario wat zich baseert op de basisvoorwaarden die PS aan het beleid stelt. Het scenario Gans in balans zal ongeveer 1,1 miljoen euro per jaar extra gaan kosten vergeleken met het huidige beleid.